راکیزه یا میتوکندری (به انگلیسی: Mitochondrion)، در یاخته (سلول)، اندامکی است که وظیفه آن تنفس سلولی و نوعی اندامک انتقال انرژی است که موجب می‌شوند انرژی شیمیایی موجود در مواد غذایی با عمل فسفوریلاسیون اکسیداتیو، به صورت پیوندهای پرانرژی فسفات ATP(آدنوزین تری‌فسفات) ذخیره شود.

پاورپوینت فیزیولوژی جانوری میتوکندری

¤ راکیزه یا میتوکندری

راکیزه یا میتوکندری (به انگلیسی: Mitochondrion)، در یاخته (سلول)، اندامکی است که وظیفه آن تنفس سلولی و نوعی اندامک انتقال انرژی است

که موجب می‌شوند انرژی شیمیایی موجود در مواد غذایی با عمل فسفوریلاسیون اکسیداتیو، به صورت پیوندهای پرانرژی فسفات ATP(آدنوزین تری‌فسفات) ذخیره شود.

این اندامک در تمام یاخته‌های دارای تنفس هوازی به جز در باکتری‌ها که آنزیم‌های تنفسی آن‌ها در غشای سیتوپلاسمی جایگزین شده‌اند وجود دارد.

مقدمه

نام «میتوکُندری» ترکیبی است از دو واژه یونانی «میتوس»، μίτος، به معنای رشته و «خُندریون»، χονδρίον، به معنی دانه.

چون این اندامک اغلب رشته‌ای یا به صورت دانه‌های کوچک در سیتوپلاسم همه سلول‌های یوکاریوتی وجود دارد.

میتوکندری‌ها محل اکسیداسیون سلولی هستند. در طی این عمل، کربن‌دی‌اکسید تولید می‌گردد و این همان کربن‌دی‌اکسیدی است که از سلول دفع می‌شود.

میتوکندری مانند کارخانه‌ای باعث تولید انرژی سلول می‌شود.

میتوکندری مربوط به بافت یونی پستانداران که ماتریس و غشای آن‌ها توسط میکروسکوپ الکترونی نمایش داده شده‌است.

اندامکی متصل به غشا است که در اکثر سلول‌های یوکاریوتی(سلول‌های یوکاریوتی سلول‌هایی هستند که دی. اِن. اِی آن‌ها در هسته سلول قرار دارد و در اکثر گیاهان، حیوانات، قارچ‌ها و دیگر اشکال جانداران تشکیل می‌شوند) وجود دارند.

کلمه‌ی میتوکندری از عبارت یونانی Motos به معنای رشته …. به معنای دانه تشکیل شده‌است.

اندازه میتوکندری‌ها بین ۰٫۵ تا ۱٫۰ میکرومتر است.

ساختارهای میتوکندری به عنوان نیروگاه‌های سلولی توصیف می‌شوند چرا که بیشتر انرژی شیمیایی سلول یا همان ATP از میتوکندری تولید می‌شود.

علاوه بر تولید انرژی سلولی، میتوکندری وظایف دیگر درون سلولی نیز دارد که شامل سیگنال‌دهی، تمایز سلولی، مرگ سلولی و کنترل رشد و حفظ سلول هستند.

اندامک‌های درون سلول جانوران:

1. هستک
2. هسته
3. ریبوزوم
4. وزیکول
5. شبکه آندوپلاسمی خشن
6. دستگاه گلژی
7. اسکلت سلولی (سیتواسکلتون)
8. شبکه آندوپلاسمی صاف
9. میتوکندری
10. واکوئل
11. سیتوپلاسم
12. لیزوزوم
13. سانتریول

ذخیره و تجمع مواد در میتوکندریها

میتوکندریها می‌توانند در اتاق داخلی خود مواد مختلف را انباشته کنند که این مواد عبارتنداز از: ترکیبات آهن‌دار، چربیها، پروتئینها، کاتیونها و آب.

در اثر ذخیره این مواد، میتوکندریها اغلب به حالت یک غشایی و شبیه باکتریهای کوچک دیده می‌شوند و به تدریج، کریستاها محو می‌شوند اما بعد از حذف این مواد، دوباره همه به حالت اول برمی‌گردد.

محل میتوکندریها در سلول

اغلب در اطراف هسته دیده می‌شوند اما در شرایط مرضی در حواشی سیتوپلاسم ظاهر می‌شوند.

این پراکنش، تحت تأثیر مقدار گلیکوژن و اسید چرب می‌تواند قرار بگیرد.

در طول میتوز میتوکندریها در مجاورت دوک جمع می‌شوند و وقتی تقسیم پایان می‌یابد، در دو سلول دختر، پراکنش تقریباً یکسانی پیدا می‌کند.

پراکنش میتوکندریها را می‌توان بر حسب عمل آن‌ها از نظر تأمین انرژی، مطرح کرد که میتوکندریها در داخل سلول‌ها جابجا شده و خود را به جایی که نیاز به ATP بیشتر است می‌رسانند.

تعداد میتوکندریها در سلول

تشخیص ارزش میتوکندریایی یک سلول دشوار است. اما اغلب بر حسب نوع سلول مرحله عمل سلول متفاوت است.

در یک سلول معمولی کبد بیشترین تعداد و در حدود ۱۰۰۰ تا ۱۶۰۰ عدد وجود دارد که در اثر تحلیل رفتن سلول و نیز سرطانی شدن آن کاهش می‌یابد؛

و در مقابل، تعداد میتوکندری در بافت لنفی، خیلی کمتر است.

در سلول‌های گیاهی، کمتر از جانوری است چون بسیاری از اعمال میتوکندریها، به‌وسیله کلروپلاست انجام میشود.

در صورت تمایل شما می توانید برای دانلود پاورپوینت فیزیولوژی جانوری میتوکندری (دارای ۱۸ اسلاید)، به قیمت ۱۸۰۰۰تومان از سایت ما خریداری نمایید.